NS heeft in 2020 door de coronacrisis een verlies geleden van 2,58 miljard euro, zo is donderdag bekendgemaakt. De Nederlandse en Britse regeringen hielden het bedrijf in het spoor, met een totale subsidie van 2,3 miljard euro.

“NS is zowel operationeel en financieel fors getroffen,” aldus president-directeur Marjan Rintel (links) in haar voorwoord bij het jaarverslag 2020. “Op het dieptepunt van de crisis vervoerden we nog maar 10 procent van het normale aantal reizigers en waren de treinen, de stations en de winkels op de stations leeg.” Dat dieptepunt lag tijdens de eerste coronagolf, in het voorjaar van 2020. Hoewel het treinvervoer daarna weer aantrok, bleven de aantallen reizigers ver onder die van 2019 liggen.

NS is een semi-overheidsbedrijf: een naamloze vennootschap met de Nederlandse staat als enige aandeelhouder. NS heeft ook grote belangen in het buitenland, in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, via dochter Abellio. De opbrengsten waren vorig jaar het hoogst in de UK: 3,1 miljard euro, gevolgd door Nederland: 2,7 miljard en Duitsland: 740 miljoen.

Subsidie
De Britse en Nederlandse regeringen benadrukten vanaf het begin van de pandemie het belang van het openbaar vervoer ter trein. Ze kwamen met respectievelijk 1,5 miljard en 800 miljoen euro subsidie over de brug – NS spreekt over ‘een beschikbaarheidsvergoeding’ – waarmee de onderneming de bestaande dienstregelingen grotendeels wist te continueren.

NS heeft boekhoudkundig de subsidies opgeteld bij de omzet, die met 6,601 miljard daardoor bijna gelijk is aan die de 6,661 miljard van 2019. Het nettoverlies kwam uit op 2.581.000.000 euro.

“De pandemie is nog niet voorbij en gaat een nieuwe fase in. Ondanks de start van het vaccinatieprogramma houden we er rekening mee dat we pas op z’n vroegst in 2025 terug zijn op het reizigersniveau van 2019,” aldus Rintel. “De onzekerheid over onder meer de economie en over reizigersgedrag is toegenomen. Mensen blijven bijvoorbeeld meer thuiswerken of nemen vaker de e-bike of de auto.”

Meer steun nodig
Voor NS in Nederland schat de topvrouw de omzetderving dit jaar op 1,3 miljard euro. Tot en met 2024 loopt NS naar schatting 4,7 miljard euro mis, in vergelijking met de situatie van vóór de crisis. Rintel zegt dat NS daarom ook in 2021 een ‘beschikbaarheidsvergoeding’ nodig heeft en mogelijk ook de jaren daarna. Ze vraagt de regeringen in Den Haag en Londen om “nieuwe financiële afspraken.”

Intussen grijpt de onderneming intern in. “Om weer financieel gezond te worden en het treinkaartje betaalbaar te houden, past NS zich aan de nieuwe situatie aan. Dat doen we met een kleinere organisatie en minder investeringen als gevolg van de verwachte lagere reizigersaantallen, zodat de kosten structureel met een kwart miljard euro per jaar zijn verlaagd in 2024,” aldus Marjan Rintel.