Zakendoen in Afrika is niet gemakkelijk. Zo is de gebrekkige luchtinfrastructuur er bijvoorbeeld de oorzaak van dat er soms moet worden gevlogen met airlines die op de zwarte lijst van de EU staan.
Het centrale thema van het Marine, Oil & Gas Forum, dat de Global Business Travel Association (GBTA) eind oktober in Kopenhagen organiseerde, was travel risk management. Het managen van de risico’s die reizende medewerkers lopen, is een zeer actuele kwestie voor bedrijven die in Afrika actief zijn, vertelt Sonja Hamman van de Wings Travel Management. Deze mondiale zakenreisagent heeft twee hoofdkantoren: in Londen en Johannesburg (Sandton). “Helaas heeft Afrika geen geweldige historie als het gaat om de veiligheid in de luchtvaart. Volgens cijfers van IATA was de hull loss rate van Afrika (het aantal ongelukken waarbij het toestel total-loss is – red.) vorig jaar 3,71 per miljoen vluchten. Het wereldwijde gemiddelde was 0,20 per miljoen vluchten. En dit getal betreft alleen de crashes met in het westen gebouwde vliegtuigen.”
Geen alternatief
Het goede nieuws is dat er wordt gewerkt aan het verhogen van de veiligheidstandaard van de Afrikaanse luchtvaart. Op dit moment voldoen vijfentwintig luchtvaartmaatschappijen, waaronder klinkende namen zoals Kenya Airways, South African Airways en Ethopian Airlines, aan de IOSA-eisen van IATA. De bedoeling is dat er in 2015 tien airlines bij komen. “Overigens zijn er maatschappijen die het IOSA-certificaat hebben, maar toch op de zwarte lijst van onveilige airlines van de EU staan,” merkt Hamman op. “Dat komt doordat de EU bijvoorbeeld ontevreden is over de burgerluchtvaartautoriteit in Mozambique en daarom alle carriers uit dat land in de ban heeft gedaan.”
Volgens Hamman blokkeren de reserveringssystemen van Wings Travel Management boekingen bij maatschappijen op de zwarte lijst. Maar soms is er domweg geen alternatief beschikbaar. “De realiteit is dat veel bestemmingen in Afrika beter bereikbaar zijn vanaf Europa, dan vanaf Afrika zelf. Dit komt doordat Afrikaanse flag carriers worden beschermd door hun regeringen. Zij kunnen zo hoge monopolistische prijzen rekenen. Er is wel een overeenkomst gesloten om andere Afrikaanse maatschappijen toegang tot elkaars luchtruim te geven, maar daar is in de praktijk niets mee gebeurd.”
Hamman wijst verder op de gezondheidsrisico’s van reizen in Afrika. “Malaria is een veel voorkomend probleem. Verder moet je in veel landen zijn ingeënt tegen gele koorts, wil je binnenkomen. Wat niet veel mensen zich realiseren, is dat dat binnenkort een groot probleem zal zijn. De vaccinatievoorraad is namelijk aan het opraken. Die wordt uiteindelijk wel weer aangevuld, maar er komt een periode van schaarste aan.”
Elke reiziger is te traceren
Irene Beukes kent de praktijk van het zakendoen in Afrika maar al te goed. Zij is travel manager van AngloGold, een mijnbedrijf met het hoofdkantoor in Johannesburg. Gezien de locaties van de mijnen in onder andere Mali is het managen van reisrisico’s van ‘moeilijke’ landen dagelijks kost voor haar. “Vanuit onze zorgplicht zien wij veiligheid als de nummer één prioriteit. Het reisbeleid is hierbij de drijvende kracht. Iedereen moet zich daaraan houden. Wie buiten de policy om boekt, krijgt de
gemaakte onkosten niet vergoed.”
Elke reiziger van AngloGold draagt een apparaatje bij zich waarmee hij of zij te traceren valt. “Afhankelijk van de bestemming moeten zij zich elk half uur of uur melden via dat apparaatje. Er zit ook een noodknop op.”
In hoog-risicolanden worden medewerkers begeleid door securitypersoneel van de luchthaven naar de mijn. Beukes: “We voorzien auto’s van medewerkers van beschermend plastic, zodat de ruiten niet kunnen worden ingeslagen. Vrouwen krijgen pepperspray, wanneer dat nodig is. Wij verzorgen de transfers van het personeel, zodat er nooit auto’s geparkeerd staan op de luchthaven. Alle leveranciers zijn doorgelicht. Bij een meet & greet op de luchthaven zorgen we ervoor dat de medewerker weet hoe de chauffeur eruitziet. Op deze manier ondersteunen wij onze zakenreizigers, expats en hun familie maximaal.”
