De redactie heeft een top tien gemaakt van de posts die in 2018 het meest zijn gelezen. Air France-KLM is in totaal het vaakst aangeklikt en ook travel management scoort hoog. Toch staat geen van beide items bovenaan, afgaande op afzonderlijke posts. De vintage wijn van Emirates trok namelijk de meeste aandacht.

Iets over onze werkwijze. Hoe verwerkt de redactie van Zakenreis de grote stroom informatie? We krijgen dagelijks nieuws en aankondigingen binnen via mail, tijdens ontmoetingen en gesprekken, van (soms anonieme) bronnen bij bedrijven, door impressies tijdens reizen et cetera. We beoordelen eerst of het te maken heeft met de zakenreisindustrie, onze belangrijkste doelgroep. Voorts willen we actueel inspelen op ontwikkelingen en brengen nieuws zo snel en accuraat mogelijk.

Bij een persbericht bellen we het bedrijf dat het heeft gestuurd meestal voor aanvullende vragen. Bij controversiële onderwerpen pogen we de verschillende invalshoeken te belichten. In het schrijven van de post blijven we zo feitelijk en neutraal als mogelijk; we zijn niet voor of tegen welke onderneming of branche ook.

1. Goede wijn van Emirates
Het meest gelezen in 2018 is een post uit juni over de Emirates Vintage Collection. Het grote aantal hits verraste de redactie ook, omdat het onderwerp valt onder de categorie nice to know in plaats van need to know, maar kennelijk doet een dergelijk licht item het toch goed.

De Nederlander Joost Heymeijer, Senior Vice President Inflight Catering bij Emirates, legde in de post de wijn-werkwijze van zijn bedrijf uit: “We hebben direct contact met de wijnboeren, selecteren zelf de jaargangen en slaan de wijnen bijna 15 jaar op in Bourgogne voordat we bepalen of ze klaar zijn om te serveren. Dat vergt geduld, investeringen en langetermijnplanning.”

2. VCK Travel
Ook zeer goed gelezen is een post uit september over VCK Travel, dat de aanbesteding voor de internationale reizen van de rijksoverheid won. De rijksbrede tender duurde een jaar, door de omvang en de complexiteit ervan. De overheid heeft de afgelopen jaren stappen gezet om de eigen inkoop verder te professionaliseren. Ministeries kopen niet alleen voor zichzelf in, maar per productgroep of categorie ook voor elkaar. Achterliggende reden is om meer kennis van de markt te verzamelen, de efficiency te verhogen en de kosten te verlagen.

In de post komt Ed Berrevoets, directeur VCK Travel, uitgebreid aan het woord, in antwoord op vragen van Zakenreis. “Het is geweldig om de hele overheid te mogen bedienen. Ze begrijpen de business en het is goed zakendoen met ze. Wij zullen er alles aan doen om het vertrouwen in VCK Travel waar te blijven maken,” aldus Berrevoets.

3. Forse winst Air France-KLM
Alle berichten over Air France-KLM of onderdelen van het Frans-Nederlandse concern worden in zijn algemeenheid vaak aangeklikt. Het meest tot de verbeelding sprak een post uit februari met positief nieuws over Air France-KLM dat in 2017 een operationele winst van 1,488 miljard euro boekte, een stijging van bijna 42 procent ten opzichte van een jaar eerder.

Er was weliswaar nettoverlies als gevolg van een afschrijving op de pensioenen, bij KLM, maar dit was eenmalig. Zonder die post maakte de Frans-Nederlandse combinatie een nettowinst van  1,155 miljard euro.

Spoedig daarna nam de situatie bij Air France-KLM een dramatische, negatieve wending. Het personeel bij Air France ging in staking, vijftien dagen in totaal, om hoger loon af te dwingen. Het leidde tot een groot boekverlies over H1 2018 en in mei ook tot een bestuurscrisis toen CEO Jean-Marc Janaillac zich gedwongen zag op te stappen. Vier maanden lang, tot de komst van Ben Smith, had Air France-KLM geen vaste CEO.

4 & 5. Botsing KLM-VNV
Veel posts uit mei en juni gingen over de onenigheid tussen pilotenvakbond VNV en KLM. Twee ervan haalden de top tien. De VNV voelde zich voor het karretje van KLM gespannen omdat KLM een eerder met de bond gesloten cao-akkoord wilde gebruiken als oplossing voor een gerezen conflict met de Groepscommissie Vliegers over werkdruk. De cao werd even in het ijs gelegd.

Die commissie (GC32) is een onderdeel van de ondernemingsraad van KLM en had het vertrouwen opgezegd in het hoofd ervan, Bart de Vries. Uiteindelijk liep alles met een sisser af: in september kwam er alsnog een cao voor de piloten waar alle partijen zich in konden vinden. Om de vliegers tegemoet te komen verving KLM Bart de Vries bij de vliegdienst.

6. Vlootvernieuwing Air France-KLM
In januari maakte CEO Jean-Marc Janaillac van Air France-KLM bekend dat het zo goed ging met de onderneming dat vernieuwing van de vloot voor de korte en middenafstand nog in 2018 gestalte zou krijgen, met het plaatsen van grote orders van rond de 300 vliegtuigen.

Janaillac dacht in het eerste kwartaal 2018 specificaties te kunnen verstrekken aan Airbus, Boeing, Embraer en Bombardier om aanbiedingen te krijgen voor geschikte vliegtuigen. Hier kwam uiteindelijk niets van terecht door de stakingsgolf en bestuurscrisis die Air France trof.

Het ligt in de lijn der verwachting dat Ben Smith, de opvolger van Janaillac, de vlootvernieuwing weer zal agenderen in 2019.

7 & 9. GDS-toeslag
Veel gedoe was er in 2018 rond de toeslag die Air France-KLM vanaf 1 april ging heffen voor boekingen via de Global Distribution Systems (GDS’en). In een post uit maart meldt Zakenreis dat KLM agenten toezegde dat zij de heffingen in bepaalde omstandigheden konden vermijden. Travelport was de eerste GDS die met Air France-KLM hierover afspraken maakte, naderhand gevolgd door Amadeus en Sabre.

Harm Kreulen, directeur Air France-KLM Benelux zei tegen Zakenreis: “Deze overeenkomst maakt het voor reisagenten mogelijk om een ‘Private Channel Agreement’ met Air France-KLM af te sluiten. In geval van een Private Channel Agreement zal de agent gevrijwaard worden van de GDS surcharge.”

De teneur onder luchtvaartmaatschappijen is dat GDS’en een duur distributiekanaal zijn en dat zij de producten en diensten van de airline onvoldoende voor het voetlicht brengen. Air France-KLM heeft daarom een nieuw boekingsplatform ontwikkeld, gebaseerd op New Distribution Capability (NDC), de datastandaard van IATA. Agenten die een zogenoemde NDC Transition Agreement (NTA) hebben getekend, worden gevrijwaard van de toeslag

Kreulen noemde de distributietoeslag ‘een moeilijke maatregel’, die echter een strategisch doel dient. Bovendien is het makkelijker om impopulaire maatregelen door te voeren ‘als de zon schijnt’, zegt Kreulen, op een moment dat het goed gaat met het bedrijf dus.

Een maand later, in april, meldde Zakenreis dat de invoering van de toeslag van Air France-KLM per 1 april gepaard was gegaan met chaos. Auke van den Bos, directeur van travel management company HRG, verbaasde zich daar niet over, omdat hij vond dat Air France-KLM overhaast te werk was gegaan.

“Het ‘waiven’ van de toeslag was de bedoeling,” zei Van den Bos tegen Zakenreis. “Alle agenten die ik heb gesproken, meer dan tien in totaal, zijn tegen problemen aangelopen. Hoewel al deze TMC’s de NTA hebben ondertekend, wordt soms toch de toeslag in rekening gebracht. De uitvoering rammelt aan alle kanten.” In de loop van 2018 leek het systeem met de GDS-toeslag van Air France-KLM beter te werken.

8. Recordwinstdeling KLM
Veel gelezen: het douceurtje dat het KLM-personeel in februari kreeg doordat de airline in 2017 het beste jaar ooit draaide. Alle personeelsleden mochten meedelen in de winst. Hoewel Air France en KLM een geconsolideerde boekhouding hebben, zijn de beloningssystemen en de arbeidsvoorwaarden van de airlines apart geregeld.

De 54.000 employees van Air France hadden in 2018 daarom samen 130 miljoen euro te verdelen. Bij KLM zat er 170 miljoen in de pot, voor 30.000 werknemers. Dit was voor KLM bijna een verdubbeling ten opzichte van de winstdeling van 93 miljoen euro uit 2016.

10. Jet Airways
Tot slot Jet Airways. Sinds eind 2017 was deze Indiase airline een grote jv-partner van Air France en KLM, maar in augustus 2018 meldden Indiase media dat Jet in financiële moeilijkheden verkeerde. De top van de airline ontkende in alle toonaarden. CEO Vinay Dube fulmineerde dat alle berichten ‘niet alleen feitelijk onjuist, maar ook kwaadaardig’ waren.

Daar moest hij later – pijnlijk – op terugkomen, want het was wel degelijk waar. Air France-KLM bevestigde de problemen bij Jet ook, met de toevoeging dat het uitsluitend betrekking heeft op de binnenlandse markt in India. Dat gezegd: als Jet haar boeken niet op orde krijgt zal ook de door de drie partners zo geprezen jv onder druk komen te staan. In 2019.