De VNV vraagt de KLM-directie om de “fabels” over de positie van de piloten te ontzenuwen. De vliegers hebben al loon ingeleverd en zijn tot meer bereid, zegt de bond. Onlangs keerden de KLM-piloten zich via de stichting SPAAK wel tegen “het dictaat van de loonsverlaging.”

De VNV heeft vorige week per brief de directie van KLM gevraagd “vóór zijn [sic] vliegers te gaan staan.” In een verklaring, óver de brief, zegt de vakbond nu dat er onder haar leden “onbegrip” heerst over “de beperkte support van de KLM-directie in het publieke debat.”

VNV: “De vliegers voelen zich onvoldoende gesteund door de bedrijfsleiding. Waar het voor publiek en andere medewerkers misschien niet altijd even makkelijk is om feit en fabel van elkaar te onderscheiden, is het juist aan de directie om onjuistheden weg te nemen.”

Verantwoordelijkheid
De VNV benadrukt dat haar leden bij KLM “vanaf de eerste dag van de wereldwijde corona-uitbraak collectief en individueel hun verantwoordelijkheid hebben genomen.” De bond wijst erop dat de KLM-piloten “tot ver buiten de cao werk- en rusttijden” in touw zijn geweest om repatriëringsvluchten en goederenvervoer mogelijk te blijven maken.

De vliegers hebben ook al genoegen genomen met minder loon – volgens de VNV komt dit neer op tien procent in vergelijking met het niveau van 2019. “Wij beseffen ons [sic] dat er nog meer nodig is om KLM door de crisis te loodsen.” De brief aan de KLM-directie is “geenszins een statement dat de vliegers zouden vinden dat zij geen loon of arbeidsvoorwaarden hoeven in te leveren,” stelt de VNV.

SPAAK
De VNV verwijst niet naar de opstelling van SPAAK (Stichting Piloten Aandelen Air France – KLM) van eind juli. Deze stichting keerde zich toen tegen “het loondictaat” dat minister Wopke Hoekstra heeft verbonden aan het Haagse steunpakket van 3,4 miljard euro aan KLM. De regering eist als tegenprestatie van KLM een ingreep in de uitgaven, met name door loonsverlaging. De salarissen vormen nu verreweg de hoogste kostenpost.

SPAAK kwam in 2015 voort uit de VNV  – de bond telt leden bij meer airlines, maar die van KLM en dochters Transavia en Martinair vormen een grote meerderheid – en heeft sinds 2016 een belang van 2,51 procent in Air France-KLM. Op grond daarvan kunnen de piloten zich richten tot de board of directors van de holding.

De oppositie van SPAAK betreft vooral de procedure: instanties van buitenaf, zoals de regering, mogen zich volgens het arbeidsrecht niet bemoeien met onderhandelingen over cao’s en kunnen dus van te voren ook geen loonsverlaging afdwingen.

Grens
De VNV herhaalt dit standpunt in de verklaring van deze week. “De KLM-vliegers verzetten zich tegen het dicteren van de uitkomst van die gesprekken (tussen de bonden en de directie, red.) door de overheid. Niet alleen gaat de overheid daarmee een grens over waar het de relatie tussen werkgevers en werknemers betreft, ook de wijze waarop deze bijdrage wordt gevraagd, maakt dat geen van de bonden verwacht hieraan op die wijze invulling te kunnen en zullen geven. Daaraan strikt vasthouden is dan ook onverstandig en schiet het doel voorbij.”

KLM kondigde in juli, samen met de cijfers voor het eerste halfjaar (een nettoverlies van 2,6 miljard euro voor Air France-KLM), een grote reorganisatie aan, waarbij 5.000 banen zullen verdwijnen, waarvan 1.500 gedwongen. De plannen voor de arbeidsvoorwaarden werkt de directie de komende maanden uit, mede in overleg met de bonden, maar CEO Pieter Elbers heeft al laten weten dat aan inleveren niet valt te ontkomen.

De VNV zegt hierover: “De uitkomst van het overleg over herstructurering zal wat de vliegers betreft passend moeten zijn bij de uitdagingen waar KLM nu voor staat. Dat zal een palet van maatregelen zijn waar KLM daadwerkelijk mee geholpen is.”

De komende maanden zal KLM in elk geval nog kunnen rekenen op de subsidie voor het betalen van de lonen via de NOW-regeling.