‘Valse milieureclame KLM’

Burgerbeweging Reclame Fossielvrij heeft bij de Reclame Code Commissie (RCC) een klacht ingediend tegen KLM en andere airlines wegens ‘misleiding’ over CO2-neutraal vliegen. Tweede-Kamerlid Lammert van Raan (PvdD) steunt het initiatief.

Passagiers die reizen met KLM kunnen al enige jaren via het programma CO2ZERO hun uitstoot ‘compenseren’ met een eigen bijdrage, waarvan de hoogte afhangt van de lengte van de vlucht. De tarieven die de vervoerder daarvoor in rekening brengt zijn evenwel zo laag dat Reclame Fossielvrij er vraagtekens bij zet.

Vals gevoel
BNNVARA wijdde er in het programma Kassa een item aan. Schrijfster en onderzoeker Babette Porcelijn noemt daarin enkele voorbeelden: een vluchten uit München kost 1,12 euro aan compensatie bij KLM, Londen 70 cent, Johannesburg 11,77 euro. De bedragen geven de passagiers ‘een vals gevoel’ dat ze inderdaad hun uitstoot hebben gecompenseerd, vindt Porcelijn. “Als je voor één euro je vlucht kunt compenseren, is het kennelijk niet zo schadelijk.”

Initiatiefnemer van de klacht richting RCC is Eric Stam, leraar Nederlands aan het Albeda Rotterdam The Hague Airport College. Namens een ‘gelegenheidscoalitie van bezorgde burgers en maatschappelijke organisaties’ heeft hij een brief gestuurd aan de RCC (ook wel Stichting Reclame Code genoemd), waarin staat dat ‘de misleidende wijze’ waarop luchtvaartmaatschappijen reclame maken voor vrijwillige compensatie van vluchten, ‘niet langer acceptabel’ is. Omdat KLM op Schiphol verreweg de grootste is, richt Stam zich vooral op deze luchtvaartmaatschappij.

Held
Stam: “KLM adverteert met Be a hero, fly CO2ZERO. Daarmee zegt de airline dat je een held bent als je voor een heel klein bedrag je schuld van het vliegen afkoopt. We weten allang dat dat onzin is, maar we staan toe dat grote bedrijven dit soort reclame maken.” Hij bepleit minder liegen als oplossing voor de milieuschade.

KLM gebruikt de opbrengst uit het CO2-programma om bomen te planten in Panama, maar volgens Babette Porcelijn, die haar naam gezet onder de klacht heeft gezet, zouden de bedragen veel hoger moeten zijn om werkelijk hout te snijden. Ze rekent in Kassa voor dat je bijvoorbeeld voor een ‘retourtje Panama’ 750 bomen per persoon moet planten. Met een geschatte prijs van 6 euro per boom is dat dus 4.500 euro. Porcelijn wijst er verder op dat een boom tijd nodig heeft om ‘serieuze hoeveelheden’ CO2 op te kunnen nemen. Het duurt zestig jaar voor een boom is volgroeid.

Frontaal
KLM wilde tegenover Kassa niet reageren op de klacht van de burgerbeweging, zegt BNNVARA. Lammert van Raan, Tweede Kamerlid voor de Partij voor de Dieren reageert desgevraagd wel en toont zich opgetogen. “Zo goed dat hier schot in zit,” twittert hij, “Frontale aanval op fossiel adverteren ingezet, klachtenregen over KLM bij Reclame Code Commissie.”

De Reclame Code Commissie heeft gezag: de uitspraken dienen door de adverteerders te worden opgevolgd. In augustus van dit jaar werd een klacht tegen Shell op dit terrein gegrond verklaard en moest het bedrijf de eigen reclame aanpassen. Shell claimde eerder dat doorgevoerde compensatiemaatregelen de milieuschade van CO2 teniet deden. “De schade van CO2 aan het klimaat staat vast, terwijl de olie- en gasmultinational nooit kan garanderen hoeveel en hoe lang bosbehoud en geplante bomen CO2 uit de lucht vasthouden,” aldus de Commissie in haar uitspraak.