De top van de internationale luchtvaart kruist maandag en dinsdag de degens op de jaarvergadering van IATA, de internationale organisatie van airlines, in Miami. Vooral de tegenstelling tussen Arabische carriers aan de ene kant en hun Amerikaanse en Europese branchegenoten aan de andere zal naar verwachting veel rumoer opleveren.
Hoewel het onderwerp niet als zodanig op de agenda staat, zijn de bajonetten en kromzwaarden geslepen – in figuurlijke zin. Inzet: is er sprake van staatssteun aan de Golf-carriers, zoals de Amerikanen denken te hebben aangetoond en is dit dan illegaal? Delta Air Lines, American en United vinden dat de open skies-akkoorden tussen de Golf-staten en de Verenigde Staten daarom moeten worden aangepast. Emirates, Etihad en Qatar Airways ontkennen dat ze door de staat worden gesteund en beschuldigen op hun beurt de Amerikaanse branchegenoten ervan veel geld uit Washington DC te hebben ontvangen, na 9/11 en via Chapter 11, de Amerikaanse bescherming tegen faillissement.
Alle hoofdrolspelers zullen aanwezig zijn aanwezig in Miami. Hoewel de CEO’s van de drie grote Amerikaanse carriers niet op de sprekerslijst staan, kunnen ze zich wel vanuit de zaal met de discussie kunnen bemoeien. CEO James Hogan van Etihad gaat wél spreken: hij neemt deel aan een forum met onder meer Carsten Spohr van Lufthansa (‘supporter’ van het Amerikaanse standpunt) en Christoph Müller van Malaysia Airlines. Het forum heeft geen titel anders dan CEO Insight Debate en wordt geleid door Richard Quest van CNN.
IATA houdt zich als brancheorganisatie intussen zoveel mogelijk op de vlakte over de ruzie; alle betrokkenen zijn immers lid en topman Tony Tyler van IATA wil neutraal blijven. Anthony Concil, hoofd woordvoering van de brancheorganisatie: “IATA is de plaats waar airlines praten over onderwerpen waar ze het met elkaar over eens worden. IATA heeft leden in beide kampen en we zijn geen autoriteit. De organisatie heeft ook geen mandaat om tussenbeide te komen.”
Akbar Al Baker, de CEO van Qatar Airways, denkt daar anders over. Hij vindt dat IATA zich wél moet uitspreken over het onderwerp en met name over wat hij ziet als een onheuse bejegening van de Golf-carriers. Al Baker, die bekend staat om zijn uitgesproken, felle reacties, heeft voorafgaande aan de IATA-top overigens gezegd dat hij zal proberen zich in te houden. “Ik zal niet het initiatief nemen tot een debat. Maar als iemand anders het vuurtje opstookt, wordt het anders, dan zal er veel vuur zijn.”
De ‘Golf-kwestie’ is niet het enige onderwerp op de agenda van de IATA-top. Andere thema’s die in Miami aan de orde zullen komen zijn: de krapte op grote luchthavens door de sterke stijging van de vraag naar vliegtuigstoelen, de aanhoudende crisis in de luchtvrachtsector en de problemen bij de financiering van vliegtuigen.
