Oprichter Naresh Goyal had de ondergang van Jet Airways kunnen voorkomen als hij Tata had aanvaard als investeerder, zegt een bron dichtbij de airline tegen Zakenreis. Jet bestaat nog, maar faillissement lijkt onafwendbaar. De bron noemt dat ‘doodzonde’ voor partner Air France-KLM.
‘Er is vier jaar aan die samenwerking gewerkt. Lokale sales-organisaties verkochten vorig jaar in ieder gehucht tickets van Air France en KLM. Dat is nu voorbij.’
Air France, KLM en Jet sloten eind 2017 een joint venture over vervoer tussen India en Europa. Dat was voor alle partijen een goede deal, de routes van India naar Parijs, Amsterdam en Londen waren winstgevend. Maar Jet kwam al snel daarna in de problemen op de binnenlandse markt.
De bron bij Jet geeft een opsomming van de oorzaken:
– stijging van de kerosineprijzen en een hogere belasting daarop in India;
– dalende koers van de roepie tegenover de dollar;
– toenemende concurrentie van de low-cost carriers in India;
– de Indiase overheid verplicht airlines ook binnenlandse bestemmingen aan te vliegen die niet renderend zijn – dit geldt overigens ook voor andere carriers.
Eigen fouten
Jet maakte zelf ook fouten. Terwijl zij een full-service carrier is, verkocht ze tickets tegen low-cost tarieven en leed daar dus verlies op. En Jet wilde per se vasthouden aan een eigen doorverbinding vanaf Amsterdam naar Toronto. ‘Ze zouden drie keer zoveel hebben verdiend als ze dat niet hadden gedaan,’ zegt de bron.
Het winstgevend internationale netwerk kon medio 2018 de verliezen niet meer goedmaken. Vanaf dat moment zocht het management van Jet naar nieuwe investeerders. De Indiase multinational Tata meldde zich. ‘Tata was een prima kandidaat, maar de Goyal-familie wilde er niets van weten. Ze waren bang dat Tata zich te veel met het bedrijf zou bemoeien.’
Andere serieuze investeerders kwamen er niet en Jet zakte vanaf begin dit jaar steeds verder weg. Ook het opstappen van Naresh Goyal als voorzitter van de board, in maart hielp niet. Potentiële gegadigden hadden Goyals vertrek geëist, maar een positief effect bleef uit. Vooral de hoge schuld die Goyal achter heeft gelaten, omgerekend 1,2 miljard dollar, schrikte nieuwe geldschieters af.
De een zijn dood
Sinds 18 maart staan alle vliegtuigen aan de grond omdat er geen geld meer in kas was om de operatie te financieren. De erfenis van Jet is voor een deel al in handen van de concurrentie gekomen, met de overname van geleasde vliegtuigen, personeel en slots.
Even leek het erop dat de Indiase regering van premier Modi bereid bleek om Jet te helpen om zo banen te redden. Maar dit bleek vooral een gebaar om stemmen te winnen bij de parlementsverkiezingen in april. ‘Nu de verkiezingen achter de rug zijn, hoeft de regering ook geen moeite meer te doen Jet staande te houden. Het is toch trekken aan een dood paard,’ aldus de bron.
Faillissement in Nederland
Intussen heeft een Nederlandse rechter Jet Airways deze maand alvast ‘failliet’ verklaard. ‘In India zullen ze zich niet veel aantrekken van die uitspraak,’ zegt de bron. ‘Maar voor de werknemers in Nederland, ongeveer twaalf personeelsleden, is het wel fijn dat deze uitspraak er is, dan kunnen ze aankloppen bij de UWV. Ze hebben immers hier sociale lasten betaald en nu dus recht op een uitkering.’
Voor Naresh Goyal is het verhaal rond Jet nog niet afgelopen. De miljardair – hij verdiende zijn vermogen met reisbureaus – werd gisteren op de luchthaven van Mumbai korte tijd vastgehouden op weg naar Dubai, samen met zijn vrouw Anita, die ook een belangrijke rol vervulde binnen Jet Airways. De Indiase autoriteiten verdenken Goyal van fraude. Details hierover zijn nog niet bekendgemaakt.
