KLM denkt na over vonnis

KLM zoekt nog naar een oplossing voor de wettelijke plicht om een groep ontslagen Martinair-piloten opnieuw in dienst te nemen. Dit zegt een woordvoerder van het bedrijf tegen Zakenreis.

Het gerechtshof Den Haag bepaalde vorige week dat KLM 116 vliegers van Martinair Cargo na 2014 onjuist te behandeld. Het merendeel van hen kreeg ontslag, een klein deel kwam in dienst, met mindere arbeidsvoorwaarden van voorheen.

Anders dan in de interpretatie van de luchtvaartmaatschappij, is er volgens de magistratuur wel sprake geweest van ‘overgang van onderneming,’ een juridische term die onder meer inhoudt dat alle personeel moet worden overgenomen. Het bedrijf heeft nu een half jaar om een en ander recht te zetten. “KLM is in kaart aan het brengen wat de gevolgen van de uitspraak zijn. Vanwege de complexiteit is dat nu nog niet te zeggen,” aldus de woordvoerder.

Hoge Raad
De piloten procedeerden jarenlang tegen het ontslag, verloren in eerste instantie hun zaak voor de rechtbank Amsterdam, maar de Hoge Raad vernietigde dat vonnis en verwees door naar de rechtbank Den Haag. Daar kwamen de rechters tot een andere conclusie en gaven de piloten alsnog voor een groot deel gelijk.

De vliegers moeten op last van de rechter door KLM met terugwerkende kracht per 1 januari 2014 in dienst worden genomen. Hun eis van senioriteit (dienstjaren) die parallel zou moeten lopen aan die van KLM-collega’s werd wel afgewezen. De opbouw van senioriteit bij KLM geldt voor hen pas vanaf 2014.

Het is onwaarschijnlijk dat de piloten daadwerkelijk weer in dienst komen, vooral omdat er door de pandemie geen extra personeel nodig is bij KLM. Maar alles wijst erop dat KLM hen financieel wel zal moeten compenseren voor de ‘verloren jaren’ en dat zal in de miljoenen euro’s gaan lopen.

KLM bezat sinds 1968 de helft van de aandelen Martinair. In 2008 werd KLM volledig eigenaar en bouwde daarna geleidelijk alle passagiersvluchten van de dochtermaatschappij af, terwijl ook het vrachtvervoer kromp. Van de 116 piloten werden na 2014 de meesten afgevloeid, een klein deel kwam in dienst bij KLM.

De directie van het bedrijf vond de instromende vliegers te duur, terwijl KLM bovendien al voldoende personeel had. Pilotenvakbond VNV was het met die visie eens en koos voor haar KLM-leden: de Martinair-piloten moesten weg. De uitspraak van de rechtbank Den Haag komt daarom neer op een een stevige reprimande voor zowel KLM als de VNV.

Tekst vonnis
Onderstaand de tekst van de uitspraak:
“De vrachtvliegers van Martinair Cargo zijn op 1 januari 2014 in dienst gekomen van KLM, waarmee de rechten en plichten vanuit hun oude arbeidsovereenkomst overgegaan zijn naar KLM. Dat heeft het gerechtshof Den Haag vandaag bepaald, omdat er sprake is van overgang van onderneming van Martinair Cargo naar KLM.”

“Het gerechtshof Den Haag heeft vandaag uitspraak gedaan in de zaak die 116 (huidige en voormalige) vrachtvliegers van Martinair, die werkzaam zijn bij Martinair Cargo, hadden aangespannen tegen KLM en de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV). Volgens de vrachtvliegers zijn zij op grond van de wettelijke regeling inzake overgang van onderneming bij KLM in dienst getreden. Eerder had het hof Amsterdam geoordeeld dat er geen sprake was van overgang van onderneming, maar de Hoge Raad heeft dat oordeel vernietigd en bepaald dat het gerechtshof Den Haag de stellingen van de vrachtvliegers opnieuw moest onderzoeken.”

“Het Haagse gerechtshof heeft de vrachtvliegers nu op dit punt gelijk gegeven. Het hof heeft bepaald dat de vrachtvliegers per 1 januari 2014 in dienst zijn gekomen bij KLM en dat de rechten en plichten uit hun arbeidsovereenkomst met Martinair naar KLM zijn overgegaan. KLM moet de vrachtvliegers alsnog een arbeidsovereenkomst aanbieden en hen laten werken. De vrachtvliegers eisten ook een plaats op de senioriteitslijst van KLM met behoud van de opgebouwde senioriteit bij Martinair. Dat heeft het hof afgewezen. Het hof heeft geoordeeld dat senioriteit geen “aan anciënniteit verbonden financieel recht is” en daarom niet mee overgaat, gelet op rechtspraak hierover van het Hof van Justitie EU.”

“De overgang van onderneming heeft stapsgewijs plaatsgevonden. Nadat KLM in 2008 een 100% belang in Martinair had verworven, heeft feitelijk een commerciële en operationele integratie van Martinair Cargo en KLM plaatsgevonden. De meeste activiteiten met betrekking tot het luchtvrachtvervoer zijn door Martinair bij KLM ondergebracht en alleen de vrachtvliegers zijn nog in dienst van Martinair.”

“Daarnaast is Martinair sinds 2014 alleen nog een operating carrier met KLM als enige ‘klant’. KLM neemt jaarlijks een vooraf te bepalen aantal vlieguren gegarandeerd af tegen een vast tarief en KLM vergoedt vrijwel alle (overige) vlucht-gerelateerde kosten. Door dit alles ligt het economisch risico feitelijk bij KLM en is Martinair Cargo commercieel geheel afhankelijk geworden van KLM. Verder heeft KLM de feitelijke zeggenschap gekregen over de vloot van Martinair Cargo. Zij is eigenaar van 3 van de 4 vliegtuigen die voor het vrachtvervoer worden ingezet (1 reservetoestel is eigendom van Martinair).”

“Verder bepaalt KLM hoe, waar en wanneer de vloot wordt ingezet. Daardoor is voldaan aan het vereiste dat sprake is van een overdracht van (de zeggenschap over) de vliegtuigen van Martinair naar KLM. Het is KLM die de vliegtuigen in feite exploiteert als onderdeel van haar eigen onderneming. Die overdracht wordt van wezenlijk belang geacht voor de vraag of sprake is van overgang van onderneming.”