FNV Luchtvaart en de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) pleiten vanavond in het KRO televisieprogramma Brandpunt (NPO2, 20.25 uur) voor een Europese zwarte lijst voor ordeverstorende passagiers, ook wel unruly passengers genoemd. De twee vakbonden vinden daarnaast dat het alcoholbeleid van de luchthaven Schiphol op de schop moet, de luchthaven moet uiteindelijk worden ‘drooggelegd’, zo is te lezen op de website van Brandpunt.
Uit rapporten van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) blijkt dat in 2016 een stijging van 36 procent is geweest van meldingen over ordeverstorende passagiers aan boord van vliegtuigen, in totaal ging het dat jaar om 985 meldingen van wangedrag. Wangedrag (ook vaak aangeduid met air rage) neemt ieder jaar toe, jaarlijks brengt de Inspectie rapport uit over unruly passengers. De overheidsdienst onderscheidt de volgende gevallen van wangedrag: alcohol- of drugsgebruik, verbaal of fysiek geweld en roken. Nederland houdt ongeveer gelijke tred met andere Europese landen.
In de uitzending van Brandpunt van vanavond doen de twee vakbonden een oproep aan de Tweede Kamer, het Europees Parlement en de Europese Commissie om dit verschijnsel aan te pakken. Volgens Brandpunt houden maatschappijen nu een eigen zwarte lijst bij, maar kunnen zij deze niet met elkaar kunnen delen vanwege privacywetgeving. De bonden willen daarom dat de wetgeving wordt aangepast.
Uit de meldingen blijkt dat veel wangedrag bestaat uit het niet opvolgen van aanwijzingen van het personeel, vaak uitmondend in agressief taalgebruik of gedrag. Ook worden veel incidenten over roken en overmatig alcohol- of drugsgebruik aan boord gemeld. Vaak is er ook een overlap tussen de soorten gedrag.
Op middenlange-afstand en langeafstandsvluchten komen ongeveer evenveel meldingen van unruly pax voor. Ook heeft de inspectie in kaart gebracht welke vliegtrajecten voor de meeste problemen zorgen. Het meeste wangedrag vindt plaatst op vluchten van en naar Spanje. Er waren in 2016 veertien incidenten gemeld met directe impact op de vlucht, zoals het terugkeren naar de gate na het taxiën. In drie van deze gevallen moest het vliegtuig uitwijken naar een andere luchthaven of gedurende de vlucht terugkeren.
Drankgebruik bleek in eerdere jaren in de helft van de gevallen samen te vallen met problematisch gedrag. VNV wil dat de luchthaven veiligheid stelt boven winstmaximalisatie door horecapersoneel op de luchthaven beter te trainen, in een tweede stap wil de VNV dat op de luchthaven geen alcohol meer verkrijgbaar is.
In een schriftelijke reactie laat de luchthaven Schiphol aan Brandpunt weten geen aanleiding te zien om het beleid te wijzigen: “Aan gasten onder de achttien jaar en reeds op Schiphol aangekomen beschonken reizigers wordt geen alcohol geserveerd en medewerkers van horeca-exploitanten zijn getraind hoe om te gaan met agressieve gasten. In geval van ‘probleemreizigers’ wordt de KMar erbij geroepen – iets wat overigens zelden voorkomt. Daarnaast zijn de luchtvaartmaatschappijen zelf natuurlijk ook nog een slot op de deur bij het boarden: zij kunnen een inschatting maken of een passagier eventueel overlast zou kunnen veroorzaken.”
