De lidstaten van burgerluchtvaartorganisatie ICAO zijn vanaf maandagmiddag, Canadese tijd, bijeen in Montreal. Hoofdpunt op de agenda is een nieuw plan om de uitstoot van vliegtuigen beter te beheersen.
Terwijl op dinsdag de algemene vergadering van de onder-organisatie van de Verenigde Naties begint – elf dagen achter elkaar – heette het maandag ICAO World Aviation Forum, een bijeenkomst die niet besluitvormend maar informerend is.
Zoals gebruikelijk bij de VN, krijgen alle lidstaten bij ICAO de kans het woord te doen – komende woensdag spreekt staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur & Milieu) namens Nederland.
Centraal tijdens de lange vergadering van ICAO, die eens in de drie jaar wordt gehouden, staat een nieuw milieuvriendelijk systeem onder de naam CORSIA (Carbon Offset & Reduction Scheme for International Aviation).
Hieraan is door ICAO drie jaar gewerkt en de kans lijkt groot dat de lidstaten ermee in zullen stemmen. CORSIA zou vanaf 2020 in werking moeten treden. De luchtvaartsector dient volgens dit programma te reduceren én te compenseren. Airlines ontvangen een ‘emissieplafond’ en als ze daar boven komen kunnen ze credits kopen ter compensatie van de groei van hun uitstoot na 2020.
ETS
Het was de Europese Unie die de aanzet gaf tot het klimaatplan. De EU streefde al jaren naar een milieuvriendelijk systeem voor de luchtvaart en legde vanaf januari 2012 haar Emission Trading Scheme (ETS) op aan de mondiale luchtvaart die van en naar de EU vloog.
Het mislukte voor een groot deel, want airlines van buiten de Unie weigerden zich bij de strenge regels neer te leggen. Eind 2012 werd ETS voor vluchten die een luchthaven buiten de EU als begin- of eindpunt hebben daarom opgeschort. Binnen de EU is ETS nog wel van kracht.
Verschil ETS en CORSIA
Groot verschil met ETS is dat CORSIA in eerste instantie (tussen 2021 en 2027) niet verplicht is. In het concept wordt gesproken over ‘een vrijwillige pilot’, waaraan regeringen kunnen deelnemen. Vanaf 2027 zou het offset-systeem dan voor alle 191 lidstaten van ICAO wél verplicht moeten zijn.
Van buiten de luchtvaartsector ligt het ICAO-plan daarom onder vuur. De lange periode van vrijwilligheid zou ertoe kunnen leiden dat landen en airlines zich, bij voorbeeld door financiële druk, minder gelegen laten liggen aan de afspraken.
De Nederlandse Climate Neutral Group (CNG) vindt bovendien dat de luchtvaart, ook ICAO, haar eigen uitstoot onderschat, is sceptisch. Behalve CO2 moeten ook andere schadelijke gassen in de berekening worden meegenomen, redeneert CNG. Hiermee gaat de totale uitstoot aan schadelijke stoffen door vliegtuigen met een factor twee omhoog.
