In een duurzaamheidsonderzoek naar het reisbeleid van 18 internationaal opererende ondernemingen concludeert Climate Neutral Group dat bedrijven hun zakenreizen wel degelijk slimmer, groener en duurzamer kunnen maken.

Er zijn kortweg tien ‘succesfactoren’ om dit te realiseren. De bevindingen, aanbevelingen en conclusies heeft Climate Neutral Group bijeengebracht in een zojuist gepubliceerd rapport dat specifiek is gewijd aan het verduurzamen van zakenreizen. Zakenreis heeft de primeur van dit rapport naar een duurzaam zakenreisbeleid. Het volledige rapport kunt u hier downloaden.

“We hadden ons een centrale vraag gesteld,” licht Mark Huis in ‘t Veld toe in de september-editie van Zakenreis. “Die was: wat kunnen we leren van koplopers bij het verduurzamen van zakenreizen? De 18 bedrijven geven zichzelf in duurzaamheid op het gebied van automobiliteit – inzet van het wagenpark en dergelijke – gemiddeld een acht, of op het gebied van energie zelfs een negen. Het magere zesje dat de geïnterviewde ondernemingen aan hun duurzame ambitie bij zakenreizen geven, blijkt daar schril bij af te steken.”

Vooral twee zaken sprongen de onderzoekers in het oog: vanuit het management wordt niet of nauwelijks gestuurd op duurzaamheid bij reizen, en de vrijheid die medewerkers krijgen bij zakenreizen is groot. Desondanks blijkt driekwart van de bedrijven een CO2-doelstelling voor de hele organisatie te hebben. Slechts een kwart heeft eenzelfde doelstelling voor zakenreizen.”

Besparingen zijn goed haalbaar
De sleutel om zakenreizen hoger op de duurzaamheidsagenda te krijgen, ligt in de eerste plaats in handen van de directie, constateert Huis in ‘t Veld. “Dat is natuurlijk geen verrassing,” zegt hij. “Het is vooral de vraag wat de directie ervan weerhoudt om dit te doen. Alle geïnterviewde bedrijven meten de CO2-uitstoot van hun zakenreizen. Die is significant en bedraagt gemiddeld een vijfde van de totale CO2-voetafdruk. Uit de resultaten van onze TravelScan waarmee wij bij meerdere bedrijven het bespaarpotentieel hebben berekend, blijkt dat CO2-besparingen van 10 tot 25 procent goed haalbaar zijn.  Wat altijd een sterk argument is, is dat er met deze besparingen ook nog eens 6 tot 15 procent op de kosten kan worden bezuinigd.”

Bij het in kaart brengen van mogelijke reductiemaatregelen in het reisbeleid viel het Huis in ‘t Veld op dat een aantal voor de hand liggende mogelijkheden lang niet altijd wordt benut. De trein bijvoorbeeld. “Op kortere afstanden is de uitstoot per treinreiziger veel kleiner dan wanneer er met het vliegtuig wordt gereisd, door de bank genomen slechts 10 procent. Op een route als Amsterdam-Parijs is dat echt substantieel. Vergeet ook de wijze niet waarop er gevlogen wordt. Mensen realiseren zich niet dat zij, als zij business class vliegen, verantwoordelijk zijn voor een hogere CO2-uitstoot doordat hun stoel meer ruimte in beslag neemt. Voor het milieu is het beter om economy class of comfort class te boeken.”

Vermijden, verminderen, vergroenen
Climate Neutral Group geeft bedrijven met een reisbeleid de aanbeveling om van de trias aeronautica gebruik te maken. Het bovenste gedeelte ofwel de top staat voor vermijden, het middengedeelte voor verminderen en het onderste gedeelte voor vergroenen.

“Voordat er überhaupt besloten wordt om te vliegen,” legt Huis in ‘t Veld de richtlijn vermijden uit. “Is het verstandig om vooraf na te gaan of dit wel nodig is. Veel bijeenkomsten waarvoor gevlogen wordt, kunnen worden vervangen door videoconferenties. Dat geldt zeker voor interne meetings bij bedrijven. Daarnaast kan de trein veel intensiever als alternatief worden ingezet. Bij stap twee moet er hoe dan ook gevlogen worden. Als het niet anders kan, doe dat dan op een slimme manier. Bijvoorbeeld door binnen Europa niet van business class maar van economy class gebruik te maken of een vlucht te nemen die op biobrandstof wordt uitgevoerd. Je kunt ook luchtvaartmaatschappijen kiezen die met nieuwe zuinigere vliegtuigen beduidend minder CO2 uitstoten. Op de route Amsterdam-New York kan dat al gauw een factor twee schelen. Andere zaken waarmee je rekening kunt houden, is of er op een goedkope vlucht onderweg niet een extra landing wordt gemaakt waardoor er per saldo aanzienlijk meer CO2 wordt uitgestoten. Of de bezettingsgraad van een vlucht vol of halfvol is, kan ook een overweging zijn. Vergroenen ten slotte, geeft de mogelijkheid om de CO2-uitstoot van zakenreizen te compenseren. Met onze calculaties kunnen wij specifiek per vlucht uitrekenen wat die uitstoot per reizende medewerker is.”

Alle zeilen bijzetten
IATA en ICAO hebben ingestemd met een CO2-reductie van meer dan 50 procent in 2050 ten opzichte van de uitstoot in 2000. De sector zal alle zeilen moeten bijzetten om deze wereldwijde doelstelling te realiseren. Als alle maatschappelijke en milieukosten worden doorberekend in de vliegprijs – wat nu niet of maar gedeeltelijk gebeurt – zal dat de vraag vanzelf doen afremmen.

“Climate Neutral Group is geen lobbyorganisatie,” zegt Huis in ‘t Veld. “Wij denken met de airlines en bedrijven mee. Aan de andere kant erkennen wij dat de huidige maatregelen die de luchtvaartsector neemt, zoals de aanschaf van zuinigere vliegtuigen en de inzet van biobrandstof, belangrijk zijn. Maar het is niet genoeg om het doel te bereiken. Wat wel realiseerbaar is, en waar wij als organisatie op inzetten, is dat alle bedrijven hun CO2-uitstoot bij zakenreizen terugbrengen met zo’n 15 procent.”

Zesje moet een acht worden
Met andere woorden, het zesje dat de duurzaamheid van zakenreizen in het onderzoek heeft gekregen, moet een acht worden. “Als je het mij vraagt, zijn er twee dingen nodig om dat te bereiken: een duurzaam reisbeleid en een actief travel demand beleid,” zegt Huis in ‘t Veld. “De beleidsregels daarvan kunnen op verschillende manieren worden nageleefd. Het hangt heel erg af van de aard van de bedrijfscultuur of dit met harde of met zachte hand moet gebeuren. Naast beleid en naleving is het van belang dat er draagvlak in de organisatie van een bedrijf is voor de inspanningen om zakenreizen duurzamer te maken.”

“Van de huidige koplopers in duurzaamheid wilden we leren wat succesfactoren zijn. Vandaar dat we tien succesfactoren prominent in ons rapport hebben opgenomen. We gaan niet als een moraalridder met de vinger wijzen en zeggen dat mensen per se niet mogen vliegen. Maar als je in contact bent met buitenlandse relaties, bedenk dan wat het slimste is om te doen.”

“We zullen het heilige huisje van zakenreizen bij bedrijven aan de orde moeten blijven stellen. Dat kwam ook steeds naar voren in de gesprekken met de 18 bedrijven. Niet makkelijk, want gedrag verander je niet van de ene op de andere dag. Je hebt daar visie en daadkracht vanuit de directie voor nodig en bewustzijn bij de reizigers over de impact op het klimaat.”

Dit is een samenvatting van het artikel ‘Bezint eer ge vliegt’ dat is verschenen in Zakenreis #486. Het hele artikel lezen? Neem een abonnement op Zakenreis Magazine. Ontvang hét vakblad voor de Nederlandse zakenreisindustrie voor maar 35 euro per jaar (tien uitgaven).